Pompa ciepła to urządzenie zarówno ekologiczne, jak i ekonomiczne, które pozwala efektywnie wykorzystać odnawialne źródła energii do ogrzewania budynku. Dzięki swojej funkcjonalności i niskim kosztom eksploatacji zyskuje coraz większą popularność, szczególnie wśród właścicieli nowych, energooszczędnych domów. Zastanawiasz się, czy pompa ciepła może sprawdzić się również w starszych budynkach? Sprawdź, czy instalacja urządzenia w starym domu jest możliwa, opłacalna i jakie wyzwania wiążą się z takim rozwiązaniem.
Gaz czy pompa ciepła w starym domu?
Wielu właścicieli starszych budynków stoi przed dylematem – gaz czy pompa ciepła w starym domu. Każda opcja ma swoje zalety, jednak pompa ciepła to niskie koszty eksploatacyjne oraz korzystanie z odnawialnych źródeł energii. To sposób na oszczędności, obniżenie zanieczyszczenia, a także zadbanie o przyszłość planety.
Pompa ciepła a stary dom: czy to się uda?
W przypadku starszych domów sporym wyzwaniem są duże straty ciepła, które mają znaczący wpływ na efektywność ogrzewania. W budynkach, gdzie przekraczają one 65 W/m², pompa ciepła może być nieopłacalna. Aby zapewnić komfort termiczny w takich warunkach, konieczne byłoby zainstalowanie urządzenia o bardzo dużej mocy. Niestety inwestycja w taką pompę ciepła wiąże się z wysokimi kosztami, a jej eksploatacja może okazać się nieekonomiczna.
Dla oceny funkcjonalności pomp ciepła niezmiernie istotny jest współczynnik COP (Coefficient of Performance), który wskazuje stosunek mocy grzewczej do ilości energii elektrycznej zużywanej przez urządzenie. Im wyższy COP, tym pompa działa efektywniej. Jednak należy pamiętać, że starsze domy mają zazwyczaj wysokotemperaturowe instalacje z tradycyjnymi grzejnikami. Tym samym pompy ciepła osiągają w nich niższą wydajność. Najlepsze rezultaty uzyskuje się przez połączenie urządzenia z ogrzewaniem podłogowym działającym przy niskiej temperaturze lub innymi systemami, które niestety rzadko występują w starszych domach.
Wymiana grzejników na nowe może być jednym z rozwiązań, ale wiąże się z dużymi kosztami i nie zawsze zapewnia komfort cieplny na optymalnym poziomie. Przed podjęciem decyzji o inwestycji w pompę ciepła musisz dowiedzieć się, ile wynoszą straty ciepła w Twoim domu. Pozwoli to ocenić, czy instalacja tego typu systemu grzewczego będzie uzasadniona i opłacalna. Dzięki temu unikniesz kosztownej inwestycji w inne źródło ciepła, która może nie przynieść oczekiwanych rezultatów.
Przeprowadzenie termomodernizacji budynku – kluczowy krok przed instalacją pompy ciepła w starym domu
Przed montażem pompy ciepła w starym domu niezbędne jest przeprowadzenie odpowiedniej termomodernizacji budynku. Samo zwiększenie liczby grzejników lub ich wymiana na bardziej efektywne nie wystarczy, jeśli dom jest źle zaizolowany i straty ciepła są zbyt wysokie. W takich przypadkach osiągnięcie optymalnej temperatury sprawia, że koszt ogrzewania jest ogromny.
Podstawą termomodernizacji jest audyt energetyczny, który pozwoli ocenić poziom strat ciepła i wskaże działania niezbędne do poprawy izolacyjności. Przeprowadzony przez doświadczonego specjalistę (audytor energetyczny), pokaże, które elementy konstrukcji budynku wymagają pilnej interwencji.
Najwięcej ciepła, nawet 25–30%, ucieka przez dach, dlatego jego odpowiednia izolacja to priorytet. Należy także zadbać o ocieplenie stropu przy poddaszach nieużytkowych. Kolejnymi problematycznymi miejscami są ściany, narożniki oraz drzwi. Warto pomyśleć także o uszczelnieniu lub wymianie okien. Nie można zapominać o piwnicach i fundamentach – przez te części budynku może uchodzić ciepło na poziomie 10-15%. Bez odpowiedniego zabezpieczenia tych newralgicznych punktów nawet najbardziej zaawansowana pompa ciepła w starym domu z grzejnikami nie zapewni odpowiedniego komfortu cieplnego.
Koszt wymiany grzejników przy ogrzewaniu pompą ciepła
Jak już wspomnieliśmy, jeśli zdecydujesz się na instalację pompy ciepła w starym budynku z grzejnikami, konieczna może okazać się ich wymiana. Najlepsze rozwiązanie to grzejniki niskotemperaturowe, które ze względu na większą powierzchnię pozwalają na skuteczne oddawanie ciepła przy niższej temperaturze wody.
Jeśli masz stary dom, koszty wymiany grzejników są bardzo zróżnicowane i zależą zarówno od liczby urządzeń w budynku, jak i od wybranych modeli. Ceny za grzejnik zaczynają się od kilkuset złotych, ale za zaawansowane wersje z wbudowanymi systemami sterowania lub wentylatorem można zapłacić nawet kilka tysięcy złotych.
Dobór pompy ciepła do starego domu
Podczas wyboru odpowiedniego modelu powinna być brana pod uwagę konstrukcja instalacji grzewczej i jej efektywność. Do głównych zalet tego rodzaju urządzeń należą łatwy montaż oraz prosta konserwacja. Przy doborze pompy ciepła istotne są także inne parametry, takie jak moc pompy ciepła, zużycie energii oraz stan techniczny budynku.
W oparciu o specyfikę pracy pompy ciepła klasyfikuje się na:
- niskotemperaturowe – dobrze współpracują z ogrzewaniem płaszczyznowym (ogrzewanie podłogowe);
- średniotemperaturowe – doskonałe do modernizacji istniejących systemów grzewczych;
- wysokotemperaturowe – idealne do współpracy z tradycyjnymi grzejnikami, często spotykanymi w starszych domach.
W przypadku starszej istniejącej instalacji grzewczej głównym wyzwaniem jest dostarczanie wody o stałej, wysokiej temperaturze. Dlatego najczęściej zaleca się pompy średnio- lub wysokotemperaturowe. Szczególnie te ostatnie sprawdzą się w budynkach z tradycyjnymi grzejnikami, jeśli ich wymiana jest zbyt trudna lub kosztowna.
Pompa ciepła w starym domu – koszt inwestycji
Koszt montażu pompy ciepła może być znaczny, jednak dostępne wsparcie finansowe jakie daje program „Czyste Powietrze” (który wraca na nowych zasadach 31 marca 2025) sprawiają, że inwestycja jest bardziej dostępna. Maksymalnie można obecnie otrzymać 135000 zł dofinansowania. Połączenie pompy ciepła z dobrze przeprowadzoną termomodernizacją pozwoli realnie obniżyć domowe rachunki za ogrzewanie.
Pompa ciepła a inne źródła ogrzewania – bezpieczeństwo użytkowania
Ogrzewanie starych domów przy użyciu pompy ciepła wymaga dokładnego dostosowania systemu grzewczego, aby zapewnić komfort i bezpieczeństwo mieszkańcom. Ogromne znaczenie mają tu rodzaje obiegów ciepła obecnych w budynku oraz sposób ich integracji z nowym urządzeniem.
Jeżeli w budynku wcześniej działał kocioł na paliwa stałe, a teraz zostaje on całkowicie zastąpiony pompą ciepła, konieczne jest przekształcenie układu grzewczego na zamknięty. Takie rozwiązanie umożliwia bezpieczne i efektywne działanie pompy ciepła, która najlepiej funkcjonuje w układzie zamkniętym współpracującym z instalacją centralnego ogrzewania.
Sytuacja komplikuje się, gdy ma być ogrzewany stary dom pompą ciepła i kotłem na paliwa stałe. W takim przypadku systemy te muszą zostać od siebie odizolowane, ponieważ mają różne wymagania dotyczące układu grzewczego. Aby zapewnić bezpieczne i efektywne działanie obu urządzeń, rekomendowane jest zastosowanie bufora ciepła. Ten element pośredniczy w przekazywaniu energii cieplnej do instalacji centralnego ogrzewania, pozwalając na sprawną współpracę pompy ciepła i kotła na paliwa stałe.
Najlepszym sposobem na połączenie dwóch systemów grzewczych w starszym budynku jest wykorzystanie wężownicy w buforze, którą montuje się przy kotle. Można także zastosować wymiennik ciepła. Na szczęście dostępne rozwiązania pozwalają na odseparowanie obiegów i jednoczesne korzystanie z dwóch źródeł ciepła bez ryzyka awarii czy zagrożenia dla bezpieczeństwa użytkowników.
Podsumowanie
Instalacja pompy ciepła jest dobrym rozwiązaniem na poprawę komfortu życia w starszych domach i ogrzanie pomieszczeń. Starannie dobrane urządzenie oraz dobrze wykonana termomodernizacja budynku sprawiają, że koszty ogrzewania są mniejsze. Poszukujesz wysokiej klasy pompy ciepła 14 kW do starego domu? Koniecznie sprawdź naszą ofertę i wybierz urządzenie, które w pełni pokryje zapotrzebowanie budynku na ciepło oraz zapewni podgrzanie wody użytkowej. Co więcej, świetnie sprawdzi się do chłodzenia domu.
